Dầu động cơ xăng là gì? Cấp độ dầu nhớt phổ biến

Hiệu suất động cơ xăng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ loại dầu nhớt bạn lựa chọn. Chọn sai, không chỉ tốn kém mà còn ảnh hưởng đến tuổi thọ xe. Bài viết này, DSP VINA cung cấp thông tin chuyên sâu về dầu động cơ xăng, phân loại cấp độ nhớt phổ biến, giúp doanh nghiệp và người dùng đưa ra quyết định đầu tư thông minh, tối ưu hiệu quả vận hành.

Dầu động cơ xăng là gì?

Dầu động cơ xăng là một trong những thành phần quan trọng giúp duy trì hiệu suất và tuổi thọ của động cơ. Nó không chỉ giúp bôi trơn các bộ phận bên trong động cơ, mà còn đóng vai trò làm mát, giảm ma sát và bảo vệ động cơ khỏi hao mòn.

Vì sao lựa chọn đúng loại dầu nhớt lại quan trọng

Không phải loại dầu nhớt nào cũng phù hợp với mọi loại động cơ. Việc sử dụng sai loại dầu có thể ảnh hưởng đến hiệu suất và độ bền của xe:

• Dầu nhớt có độ nhớt quá thấp sẽ không đủ khả năng bôi trơn, dẫn đến tăng ma sát và mài mòn động cơ.
• Dầu nhớt có độ nhớt quá cao có thể làm động cơ hoạt động kém hiệu quả, tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn.
• Dầu nhớt không đạt tiêu chuẩn API hoặc SAE có thể không bảo vệ động cơ tốt, gây hư hại lâu dài.

So sánh dầu động cơ xăng và dầu diesel

Mặc dù cả hai loại dầu nhớt đều có chức năng bôi trơn và bảo vệ động cơ, nhưng dầu động cơ xăng được thiết kế riêng để phù hợp với điều kiện vận hành của động cơ xăng, giúp xe hoạt động mượt mà và tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Tiêu chí	Dầu động cơ xăng	Dầu động cơ diesel
Đặc tính vận hành	Hoạt động ở tốc độ vòng tua cao, nhiệt độ thấp hơn	Hoạt động ở tốc độ vòng tua thấp, mô-men xoắn lớn hơn
Tính chất dầu nhớt	Ít chất tẩy rửa, ít phụ gia chống mài mòn	Chứa nhiều chất tẩy rửa hơn để làm sạch muội than và cặn bẩn
Độ nhớt	Thường có độ nhớt thấp hơn, dễ luân chuyển trong động cơ	Độ nhớt cao hơn để chịu tải nặng và nhiệt độ cao hơn
Tiêu chuẩn API	API SN, SP, SL...	API CK-4, CJ-4, CI-4...

Thành phần chính của dầu động cơ xăng

Dầu động cơ xăng được cấu tạo từ hai thành phần chính đó là dầu gốc và phụ gia dầu nhớt, dưới đây là hàm lượng cũng như chi tiết thành phần mà DSP VINA muốn mang đến cho các bạn chùng theo dõi nhé:

Dầu gốc

Dầu động cơ xăng được tạo thành từ dầu gốc kết hợp với các phụ gia đặc biệt. Dầu gốc chiếm khoảng 70 – 90% thành phần của dầu nhớt và có ba loại chính:

• Dầu khoáng: Được tinh chế từ dầu mỏ, giá thành rẻ nhưng thời gian sử dụng ngắn hơn.
• Dầu tổng hợp: Được sản xuất bằng công nghệ hóa học, có khả năng bảo vệ động cơ tốt hơn và kéo dài tuổi thọ dầu nhớt.
• Dầu bán tổng hợp: Là sự pha trộn giữa dầu khoáng và dầu tổng hợp, giúp cân bằng giữa hiệu suất và chi phí.

Phụ gia dầu nhớt

Phụ gia là thành phần quan trọng giúp tăng cường hiệu suất của dầu động cơ xăng. Một số loại phụ gia phổ biến bao gồm:

• Chất chống oxy hóa: Giúp dầu nhớt không bị biến chất khi tiếp xúc với nhiệt độ cao.
• Chất tẩy rửa: Loại bỏ cặn bẩn và muội than tích tụ trong động cơ.
• Chất ức chế mài mòn: Tạo lớp màng bảo vệ giúp giảm hao mòn các bộ phận kim loại.
• Chất phân tán: Giữ các hạt bụi bẩn và cặn dầu lơ lửng để tránh đóng cặn trong động cơ.

Công dụng của dầu động cơ xăng

Khi sử dụng dầu động cơ xăng, phương tiện hoặc thiết bị của bạn sẽ nhận được các lợi ích dưới đây giúp quá trình hoạt động và vận hành trở nên hiệu quả, mượt mà hơn.

• Giảm ma sát và mài mòn động cơ: Dầu nhớt tạo một lớp màng bôi trơn mỏng giữa các bề mặt kim loại, giúp giảm ma sát và hạn chế sự mài mòn, đặc biệt là trong quá trình khởi động động cơ khi dầu chưa được bơm đến các bộ phận.
• Làm mát động cơ: Khi động cơ hoạt động, nhiệt độ có thể lên đến hàng trăm độ C. Dầu nhớt giúp hấp thụ nhiệt từ các bộ phận nóng và phân tán nó ra bên ngoài, hỗ trợ hệ thống làm mát của xe.
• Giữ sạch động cơ, ngăn ngừa cặn bẩn: Nhờ các phụ gia tẩy rửa và phân tán, dầu nhớt có khả năng làm sạch muội than, bụi bẩn và các tạp chất sinh ra trong quá trình đốt cháy nhiên liệu, giúp động cơ luôn sạch sẽ.
• Kéo dài tuổi thọ động cơ: Việc sử dụng đúng loại dầu nhớt không chỉ giúp động cơ hoạt động trơn tru mà còn giúp kéo dài tuổi thọ của xe, giảm chi phí bảo dưỡng và sửa chữa.

Các cấp độ dầu nhớt động cơ xăng phổ biến

Dầu nhớt động cơ xăng được phân loại theo nhiều tiêu chuẩn khác nhau để giúp người dùng chọn đúng loại phù hợp với động cơ. Ba tiêu chuẩn phổ biến nhất gồm: SAE (độ nhớt), API (hiệu suất bảo vệ động cơ), và ACEA (chuẩn châu Âu cho dầu nhớt ô tô).

Dầu nhớt SAE được ký hiệu theo dạng “SAE XW-XX“, trong đó:

• Số đứng trước chữ “W” (Winter – Mùa đông) thể hiện khả năng chảy của dầu ở nhiệt độ thấp (độ nhớt khi lạnh).
• Số đứng sau “W” thể hiện độ nhớt của dầu ở nhiệt độ cao (100°C), ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn khi động cơ hoạt động.

Hệ thống phân loại API dành cho động cơ xăng được ký hiệu theo dạng “API Sx“, trong đó:

• “S” (Service) dành cho động cơ xăng.
• Chữ cái tiếp theo (N, P…) thể hiện cấp độ mới nhất, càng về sau càng hiện đại và bảo vệ động cơ tốt hơn.

Các cấp độ API phổ biến gồm:

• API SL: Cải thiện khả năng chống oxy hóa, chống cặn bẩn và tiết kiệm nhiên liệu.
• API SM: Bảo vệ động cơ tốt hơn, giảm cặn dầu và tăng hiệu suất nhiên liệu.
• API SN: Bảo vệ piston tốt hơn, giảm tiêu hao dầu và cải thiện hiệu suất tăng áp.
• API SP (mới nhất): Đáp ứng yêu cầu xe đời mới, tối ưu bảo vệ động cơ và giảm tiêu hao nhiên liệu.

Lưu ý: Khi chọn dầu nhớt, nên chọn loại có cấp API bằng hoặc cao hơn mức khuyến nghị của nhà sản xuất xe.

Ngoài ra, cấp độ ACEA cũng là một trong những yếu tố quan trọng dành cho dầu động cơ xăng, dựa vào tiêu chuẩn trên dầu động cơ xăng được chia thành các loại như A1, A3, A5,… trong đó:

• ACEA A1/B1: Dầu nhớt tiết kiệm nhiên liệu, độ nhớt thấp, phù hợp với xe du lịch.
• ACEA A3/B3: Dầu nhớt có khả năng bôi trơn tốt, phù hợp với động cơ công suất cao.
• ACEA A5/B5: Cải thiện tiết kiệm nhiên liệu, bền bỉ hơn so với A

Xem thêm: Ý nghĩa các chỉ số dầu nhớt.

Cách chọn dầu nhớt động cơ xăng phù hợp, hiệu quả và tiết kiệm

Việc lựa chọn đúng loại dầu nhớt giúp động cơ hoạt động hiệu quả, bền bỉ và tiết kiệm nhiên liệu. Dưới đây là các yếu tố quan trọng cần xem xét khi chọn dầu nhớt phù hợp cho xe của bạn.

Chọn động cơ theo loại động cơ và điều kiện vận hành

Đối với từng loại mấy chúng ta cần sử dụng đúng loại nhớt để tiết kiệm và hiệu quả nhất, trong công việc hay cuộc sống có hai loại động cơ thường gặp là động cơ mới hoàn toàn và động cơ cũ, ở hai dòng này cần chú ý:

• Đối với động cơ mới: Cần dầu nhớt có độ nhớt thấp (SAE 0W-20, 5W-30) để giảm ma sát và tối ưu hiệu suất.
• Động cơ cũ (trên 100.000 km): Nên dùng dầu nhớt có độ nhớt cao hơn (SAE 10W-40, 15W-50) để bù đắp hao mòn và bảo vệ tốt hơn.
• Xe chạy trong thành phố: Nên chọn dầu có độ nhớt thấp để đảm bảo động cơ khởi động dễ dàng, giảm tiêu hao nhiên liệu.
• Xe chạy đường dài hoặc tải nặng: Cần dầu nhớt có độ bền nhiệt cao (SAE 10W-40, 15W-50) để bảo vệ động cơ trong điều kiện vận hành liên tục.

Chọn dầu nhớt theo cấp độ SAE phù hợp

Dưới đây là một số chỉ số SAE khuyên dùng cho các dòng động cơ hiện tại, các bạn xem qua và sử dụng phù hợp nhé!

• SAE 0W-20, 5W-30: Xe đời mới, tiết kiệm nhiên liệu, khí hậu lạnh.
• SAE 10W-40: Xe chạy thường xuyên, điều kiện khí hậu nóng.
• SAE 15W-50: Xe thể thao, động cơ hiệu suất cao, chịu tải nặng.

Chú ý: Khí hậu cũng ảnh hưởng đến việc vận hành của dầu nhớt, thế nên bạn cận xác định được vùng khí hậu của bạn để lựa chọn phương án tốt nhất. Dưới đây là khuyên dùng dành cho từng loại khí hậu.

• Vùng khí hậu lạnh (dưới 0°C): Nên dùng dầu nhớt có chỉ số W thấp (0W-20, 5W-30) để đảm bảo khởi động nhanh và bôi trơn tốt.
• Vùng khí hậu nóng (trên 30°C): Cần dầu nhớt có độ nhớt cao hơn (10W-40, 15W-50) để duy trì khả năng bảo vệ động cơ.

Chọn dầu nhớt theo tiêu chuẩn API/ACEA

Tiêu chuẩn API/ACEA là tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá chất lượng dầu nhớt và đảm bảo hiệu quả hoạt động đối với động cơ, mỗi ký hiệu sẽ có công dụng khác nhau, cần chú ý:

• API SN: Đáp ứng yêu cầu bảo vệ piston, giảm tiêu hao dầu.
• API SP (mới nhất): Bảo vệ động cơ tối ưu, đặc biệt là các xe có công nghệ phun xăng trực tiếp (GDI, TGDI).

Nếu xe của bạn là đời mới, hãy chọn API SP để bảo vệ động cơ tốt hơn và giảm cặn bám.

Ngoài ra, chất phụ gia trong dầu nhớt cũng mang đến một số điểm quan trọng để động cơ đạt được hiệu suất cao nhất. Dầu nhớt động cơ xăng thường chứa các phụ gia để tăng cường hiệu suất:

• Chất chống mài mòn (ZDDP, molybdenum): Giúp bảo vệ bề mặt kim loại.
• Chất tẩy rửa (Calcium, Magnesium): Ngăn cặn bám trong động cơ.
• Chất chống oxy hóa: Giúp dầu bền hơn, không bị xuống cấp nhanh.

Những sai lầm khi sử dụng dầu động cơ xăng

Việc sử dụng dầu nhớt không đúng cách có thể khiến động cơ giảm tuổi thọ, tiêu hao nhiên liệu nhiều hơn và thậm chí gây hư hỏng nghiêm trọng. Dưới đây là những sai lầm phổ biến mà người dùng thường mắc phải khi sử dụng dầu động cơ xăng.

Sử dụng sai cấp độ nhớt

Cấp độ nhớt không phù hợp có thể gây ra nhiều vấn đề cho động cơ:

• Dùng dầu quá loãng (SAE 0W-20, 5W-30) cho xe cũ → Dầu không đủ độ bám, không bảo vệ được động cơ đã mòn.
• Dùng dầu quá đặc (SAE 15W-50) cho xe mới → Tăng ma sát, khiến động cơ hoạt động kém hiệu quả và tốn nhiên liệu hơn.

Giải pháp: Luôn kiểm tra sách hướng dẫn của nhà sản xuất để chọn đúng cấp độ nhớt SAE phù hợp.

Không thay dầu định kỳ

Dầu nhớt có hạn sử dụng và cần thay thế sau một thời gian nhất định. Nếu không thay dầu đúng hạn, động cơ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng:

• Dầu mất tác dụng bôi trơn → Động cơ bị ma sát nhiều hơn, nhanh mài mòn.
• Dầu bị bẩn → Hình thành cặn bám, làm tắc nghẽn hệ thống bôi trơn.

Dấu hiệu cần thay dầu ngay:

• Động cơ kêu to hơn bình thường.
• Đèn báo dầu sáng trên bảng đồng hồ.
• Xe tăng tốc kém, máy ì.

Giải pháp: Thay dầu theo khuyến nghị của nhà sản xuất (thường là sau 5.000 – 10.000 km tùy loại dầu).

Trộn lẫn nhiều loại dầu khác nhau

Một số người có thói quen đổ thêm dầu mới vào dầu cũ, hoặc trộn dầu khoáng với dầu tổng hợp, điều này có thể gây ra nhiều hậu quả:

• Các phụ gia trong dầu có thể không tương thích, làm giảm hiệu suất bôi trơn.
• Dầu bị biến chất, mất khả năng bảo vệ động cơ.

Giải pháp: Luôn sử dụng cùng một loại dầu nhớt trong mỗi lần thay dầu. Nếu cần đổi loại dầu, hãy xả sạch dầu cũ trước khi đổ dầu mới.

Không kiểm tra dầu nhớt thường xuyên

Dầu nhớt có thể bị tiêu hao trong quá trình sử dụng, nếu không kiểm tra thường xuyên, động cơ có thể chạy trong tình trạng thiếu dầu, gây nguy hiểm:

• Bôi trơn kém → Tăng ma sát, động cơ nhanh hỏng.
• Tăng nhiệt độ động cơ → Nguy cơ bó máy, làm giảm hiệu suất vận hành.

Giải pháp:

• Kiểm tra mức dầu nhớt mỗi 1.000 km bằng que thăm dầu.
• Đảm bảo dầu luôn ở mức giữa vạch MIN và MAX trên que thăm dầu.

Các bước thay dầu đúng cách giúp máy hoạt động hiệu quả

Để động cơ hoạt động hiệu quả, quá trình thay nhớt cũng cần diễn ra một cách chi tiết và đúng quy trình, dưới đây DSP VINA sẽ hướng dẫn bạn từng bước thay nhớt:

• Bước 1: Đỗ xe trên bề mặt phẳng → Khởi động xe khoảng 3 – 5 phút để dầu nóng lên, giúp xả dầu cũ nhanh hơn.
• Bước 2: Đặt chậu hứng dầu bên dưới động cơ → Dùng cờ lê tháo ốc xả dầu ở đáy động cơ → Đợi 5 – 10 phút để dầu chảy hết ra ngoài.
• Bước 3: Dùng cờ lê tháo bộ lọc dầu cũ → Thoa một lớp dầu mới lên gioăng cao su của bộ lọc dầu mới để tăng độ kín → Lắp bộ lọc dầu mới vào, vặn chặt bằng tay.
• Bước 4: Dùng phễu đổ dầu nhớt mới vào khoang động cơ theo đúng dung tích khuyến nghị → Đậy chặt nắp dầu.
• Bước 5: Dùng que thăm dầu để kiểm tra mức dầu (đảm bảo dầu ở giữa vạch MIN và MAX) → Khởi động xe trong 2 – 3 phút, kiểm tra xem có rò rỉ dầu không.
• Bước 6: Đổ dầu cũ vào hộp kín, mang đến điểm thu gom dầu thải để xử lý an toàn với môi trường.

Tạm kết

Dầu động cơ xăng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, bôi trơn và kéo dài tuổi thọ động cơ. Việc chọn đúng loại dầu nhớt theo cấp độ SAE, tiêu chuẩn API/ACEA và phù hợp với điều kiện vận hành giúp xe hoạt động êm ái, tiết kiệm nhiên liệu và giảm hao mòn.

Trước khi mua dầu nhớt, hãy tìm hiểu kỹ thông số kỹ thuật và lựa chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín để đảm bảo chất lượng. Nếu bạn chưa chắc chắn về loại dầu phù hợp cho xe của mình, đừng ngần ngại liên hệ với DSP VINA thông qua Hotline 0903708341 nhé!

Xem thêm:

• Dầu nhớt công nghiệp một giải pháp hiệu quả cho máy móc
• Cách kéo dài tuổi thọ dầu nhớt hiệu quả
• Dầu động cơ Galaxy – Z dành cho xe máy thân thiện với môi trường