Hậu quả khi sử dụng dầu Diesel kém chất lượng

Trên thị trường hiện nay, tình trạng dầu Diesel kém chất lượng đang xuất hiện ngày càng nhiều, gây ra hàng loạt rủi ro nghiêm trọng về kỹ thuật và chi phí vận hành cho động cơ và các doanh nghiệp. Trong hoạt động vận hành của xe tải, máy công nghiệp và động cơ Diesel, chất lượng nhiên liệu luôn là yếu tố quyết định hiệu suất và tuổi thọ động cơ. Hiểu được điều đó, trong bài viết dưới đây, DSP VINA sẽ giúp bạn nhận biết những dấu hiệu và tác hại do dầu Diesel kém chất lượng gây ra để tránh những hậu quả không đáng có.

Nhận diện dầu Diesel kém chất lượng

Việc nhận biết sớm các biểu hiện của dầu Diesel kém chất lượng là bước quan trọng để ngăn ngừa rủi ro gây hại cho động cơ. Trong điều kiện vận hành thực tế, dầu Diesel không đạt chuẩn thường thể hiện qua một số đặc điểm sau:

Màu sắc bất thường

Những thay đổi nhỏ về màu sắc đều có thể phản ánh sự suy giảm chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cháy và hiệu suất động cơ. Dầu Diesel đạt chuẩn thường có màu vàng nhạt hoặc gần như trong suốt tùy thuộc từng tiêu chuẩn kỹ thuật. Khi nhiên liệu chuyển sang màu đục, sậm hoặc có hiện tượng tách lớp kèm cặn lắng ở đáy thùng, đây là dấu hiệu cho thấy dầu Diesel đã bị nhiễm nước, nhiễm tạp chất hoặc xảy ra oxy hóa trong quá trình bảo quản. 

Mùi lạ so với đặc tính nhiên liệu chuẩn

Dầu Diesel đạt chuẩn có mùi nhẹ đặc trưng, không quá nồng và gần như không gây khó chịu. Trái lại, dầu Diesel kém chất lượng thường có mùi hắc, nồng do chứa dung môi tái chế, thành phần không tinh khiết hoặc bị pha trộn trái phép để giảm giá thành. Khi người vận hành ngửi thấy sự khác biệt rõ rệt, đó là cảnh báo sớm rằng nhiên liệu có thể không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng.

Xuất hiện cặn và tạp chất

Cặn và tạp chất không chỉ phản ánh chất lượng thấp mà còn dự báo nguy cơ tắc nghẽn hệ thống phun và lọc nhiên liệu. Cách để nhận biết dầu Diesel kém chất lượng đơn giản nhất là quan sát nhiên liệu bằng mắt thường hoặc khi lọc qua giấy lọc. Nếu thấy cặn đen, cặn nâu, bụi kim loại hoặc nước tách lớp, điều này cho thấy dầu Diesel đã bị nhiễm bẩn hoặc phân hủy trong quá trình lưu trữ. 

Tạo muội than bất thường trong quá trình đốt

Khi động cơ đốt cháy dầu Diesel kém chất lượng thì lượng muội than tạo ra thường cao hơn mức bình thường. Khí thải chuyển sang màu đen, động cơ có dấu hiệu nóng nhanh hoặc tiêu hao nhiên liệu tăng. Đây là hậu quả của quá trình cháy không hoàn toàn do điểm chớp cháy thấp, tỷ lệ lưu huỳnh cao hoặc trị số cetane không đủ đạt yêu cầu.

Động cơ hoạt động rung giật hoặc khó nổ máy

Nếu nhiên liệu bị pha tạp chất hoặc kém chất lượng, quá trình đốt cháy sẽ diễn ra không đồng đều, dẫn đến tình trạng máy khó nổ, hoạt động giật cục hoặc mất công suất khi tăng tải. Đây là dấu hiệu cho thấy dầu Diesel kém chất lượng đã ảnh hưởng trực tiếp đến buồng đốt và hệ thống phun.

Xem thêm: Dầu diesel và Xăng: nguyên lý hoạt động và ứng dụng thực tế

Nguyên nhân khiến dầu Diesel kém chất lượng

Sự xuất hiện của dầu Diesel kém chất lượng đến từ nhiều nguồn khác nhau. Hiểu rõ nguyên nhân giúp doanh nghiệp đưa ra biện pháp phòng tránh phù hợp.

Pha trộn trái phép để giảm chi phí

Nguyên nhân phổ biến khiến dầu Diesel kém chất lượng là việc pha trộn các dung môi rẻ tiền, dầu tái chế hoặc các hợp phần không tinh khiết nhằm hạ giá thành. Những thành phần này thường không tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật về trị số cetane, độ ổn định nhiệt và khả năng cháy, khiến nhiên liệu bị suy giảm hiệu suất nghiêm trọng. Sự pha trộn trái phép không chỉ làm nhiên liệu cháy không hoàn toàn mà còn phá hủy cấu trúc phụ gia, gây muội than, tắc kim phun và tăng nguy cơ ăn mòn hệ thống phun cao áp.

Quy trình bảo quản dầu Diesel không đạt chuẩn

Ngay cả khi dầu Diesel được sản xuất theo tiêu chuẩn, quá trình bảo quản sai cách cũng khiến chất lượng nhanh chóng giảm xuống. Bồn chứa bị han gỉ, không vệ sinh định kỳ hoặc đặt trong môi trường ẩm ướt sẽ khiến nhiên liệu nhiễm nước, vi sinh và bụi kim loại. Khi nước tích tụ dưới đáy bồn, vi khuẩn và nấm sẽ phát triển, tạo thành lớp bùn vi sinh gây tắc lọc và làm giảm khả năng đốt cháy. Đây là một trong những nguyên nhân âm thầm nhưng gây hại lớn cho hệ thống nhiên liệu.

Dầu Diesel bị oxy hoá trong quá trình bảo quản

Dầu Diesel để tồn kho trong thời gian dài sẽ bị oxy hóa tự nhiên và phân hủy tạo thành nhựa, cặn bùn và các hợp chất gây ăn mòn. Quá trình này diễn ra nhanh hơn nếu bồn chứa không kín hoặc tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Khi nhiên liệu bị biến chất, động cơ sẽ gặp khó khăn trong quá trình phun – đốt, dẫn đến tăng tiêu hao và giảm ổn định vận hành.

Vận chuyển không đúng quy cách

Quy trình vận chuyển bằng xe bồn hoặc dụng cụ bơm rót không được vệ sinh sạch cũng là nguyên nhân quan trọng khiến dầu Diesel bị nhiễm bẩn. Ngay cả một lượng nhỏ nhiên liệu cũ, nước hoặc tạp chất sót lại trong xe bồn cũng có thể làm toàn bộ lô dầu mới bị ảnh hưởng. Điều này đặc biệt nguy hiểm với doanh nghiệp sử dụng máy móc công suất lớn hoặc vận hành liên tục.

Chênh lệch tiêu chuẩn giữa các nhà cung cấp

Không phải nhà cung cấp nào cũng sản xuất dầu Diesel theo cùng một tiêu chuẩn. Những yếu tố thường gặp khi doanh nghiệp chọn nhầm nguồn cung không uy tín là trị số cetane thấp, hàm lượng lưu huỳnh cao hoặc độ tinh khiết không đạt yêu cầu. Sự khác biệt này khiến hiệu suất động cơ giảm đáng kể và làm tăng nguy cơ hư hỏng hệ thống phun nhiên liệu.

Tác hại khi dùng dầu Diesel kém chất lượng

Sử dụng dầu Diesel kém chất lượng gây ra nhiều tác hại trực tiếp đến hệ thống nhiên liệu, động cơ và cả an toàn vận hành.

Giảm hiệu suất động cơ

Khi dùng dầu Diesel kém chất lượng, quá trình cháy bên trong buồng đốt diễn ra không đồng đều dẫn đến những hậu quả:

• Động cơ hoạt động ì ạch, phản hồi kém, rung giật khi tăng ga hoặc chạy tải nặng.
• Tăng tiêu hao nhiên liệu 
• Giảm tuổi thọ động cơ: mài mòn xi-lanh, pít-tông, …

Điều này khiến máy móc vận hành nặng nề, kém ổn định và không đạt được năng suất như thiết kế ban đầu. Về lâu dài, doanh nghiệp sẽ tốn thêm chi phí nhiên liệu mà hiệu quả vận hành lại giảm.

Gây tắc nghẽn hệ thống phun nhiên liệu

Cặn lắng, nước và tạp chất trong dầu Diesel kém chất lượng sẽ tích tụ tại lọc nhiên liệu, kim phun và hệ thống đường dẫn. Khi lưu lượng phun bị cản trở, động cơ sẽ hoạt động giật cục, khó nổ và thậm chí chết máy giữa chừng. Việc thay lọc liên tục hoặc vệ sinh hệ thống phun không chỉ tốn chi phí mà còn khiến doanh nghiệp phải dừng máy ngoài kế hoạch.

Tăng muội than và khí thải độc hại

Dầu Diesel kém chất lượng thường có trị số cetane thấp, khiến nhiên liệu cháy không hoàn toàn và tạo nhiều muội than. Lượng carbon tích tụ trong buồng đốt, piston và van làm động cơ nóng nhanh, giảm tuổi thọ linh kiện và tăng mức độ ô nhiễm môi trường. Đây là nguyên nhân khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn khi kiểm định khí thải.

Gây ăn mòn bơm cao áp và các chi tiết kim loại

Nếu dầu Diesel lẫn nước, vi sinh hoặc hợp chất oxy hóa, quá trình ăn mòn sẽ xảy ra bên trong bơm cao áp, kim phun và hệ thống kim loại của động cơ. Bơm cao áp là chi tiết có giá trị lớn, nên việc hư hỏng do nhiên liệu bẩn sẽ khiến chi phí sửa chữa tăng mạnh, ảnh hưởng trực tiếp đến dòng tiền vận hành của doanh nghiệp.

Tăng chi phí bảo trì và thời gian dừng máy

Doanh nghiệp sử dụng dầu Diesel kém chất lượng thường đối mặt với tần suất bảo trì cao hơn bình thường: 

• Thay lọc sớm
• Vệ sinh buồng đốt
• Sửa bơm cao áp 
• Thay kim phun

Tất cả đều gây gián đoạn hoạt động và làm giảm năng suất khai thác thiết bị. Trong môi trường công nghiệp, chỉ một lần dừng máy đột xuất cũng gây ra thiệt hại lớn về chi phí vận hành.

Tăng nguy cơ cháy nổ khi dầu Diesel có điểm chớp cháy thấp

Khi nhiên liệu bị pha trộn các dung môi dễ bay hơi, điểm chớp cháy giảm mạnh, khiến quá trình lưu trữ trở nên nguy hiểm. Đặc biệt, trong môi trường kho bãi kín hoặc khu vực vận hành có nhiệt độ cao, rủi ro cháy nổ tăng lên đáng kể, gây mất an toàn cho người lao động và toàn bộ hệ thống thiết bị.

Cách kiểm tra và phòng tránh

Theo dõi định kỳ hệ thống nhiên liệu

Việc theo dõi định kỳ giúp doanh nghiệp phát hiện sớm cặn bẩn, nước hoặc các dấu hiệu suy giảm chất lượng nhiên liệu trước khi chúng gây ảnh hưởng đến động cơ. Trong quá trình vận hành, các chi tiết như lọc nhiên liệu, kim phun và bơm cao áp cần được kiểm tra theo chu kỳ khuyến nghị để đảm bảo áp suất phun và lưu lượng nhiên liệu luôn ổn định. Nếu phát hiện hiện tượng như:

• Máy nổ không đều
• Khói xả đậm màu
• Máy có tiếng gõ lớn
• Động cơ khó khởi động

Đây có thể là dấu hiệu của dầu Diesel kém chất lượng. Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp duy trì khả năng đốt cháy tối ưu mà còn ngăn ngừa những hư hỏng lớn, giảm chi phí sửa chữa đột xuất và đảm bảo máy móc vận hành an toàn, liên tục.

Bảo quản nhiên liệu đúng cách

Bảo quản dầu Diesel đúng tiêu chuẩn là yếu tố then chốt để duy trì chất lượng trong suốt quá trình tồn trữ. Nơi lưu trữ dầu Diesel cần đảm bảo những điều kiện sau:

• Kho chứa ở khu vực thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp và có kiểm soát nhiệt độ → ngăn chặn hiện tượng oxy hóa. 
• Bồn chứa cần đảm bảo sạch, kín và được trang bị hệ thống chống ăn mòn → hạn chế tối đa việc dầu Diesel kém chất lượng do tiếp xúc với hơi ẩm gây nhiễm nước và phát sinh vi sinh.

Đồng thời, trước khi nhập hàng mới, bồn chứa nên được kiểm tra và vệ sinh nhằm loại bỏ cặn bùn lắng từ những lần tồn trữ trước. Việc tuân thủ quy trình bảo quản đúng chuẩn không chỉ giúp nhiên liệu giữ được độ tinh khiết mà còn giảm nguy cơ tắc nghẽn, ăn mòn hệ thống phun và kéo dài tuổi thọ thiết bị sử dụng dầu Diesel.

Xem thêm: Cách bảo quản dầu Diesel đúng cách cho xe và máy móc

Tiêu chuẩn lựa chọn dầu Diesel đạt chuẩn

Để tránh những rủi ro trên, doanh nghiệp cần ưu tiên chọn dầu Diesel từ các nhà cung cấp uy tín và dựa trên những tiêu chí kỹ thuật quan trọng sau:

Trị số cetane phù hợp với yêu cầu động cơ

Trị số cetane là yếu tố quyết định khả năng tự cháy và độ êm của quá trình đốt trong động cơ Diesel. Khi chọn nhiên liệu, doanh nghiệp cần ưu tiên loại dầu Diesel có trị số cetane phù hợp tiêu chuẩn nhà sản xuất khuyến nghị. Cetane cao giúp giảm độ rung, cải thiện khả năng tăng tốc, tối ưu hiệu suất nhiên liệu và giảm phát khí thải.

Hàm lượng lưu huỳnh thấp

Dầu Diesel chất lượng cao phải có hàm lượng lưu huỳnh thấp nhằm hạn chế quá trình ăn mòn bên trong đường ống, bơm cao áp và kim phun. Đồng thời, hàm lượng lưu huỳnh thấp giúp giảm lượng khí thải và muội carbon sinh ra trong quá trình đốt, góp phần kéo dài tuổi thọ động cơ và đáp ứng yêu cầu về khí thải.

Độ tinh khiết đạt chuẩn

Một tiêu chí quan trọng khác là độ tinh khiết của nhiên liệu. Dầu Diesel sạch, không lẫn nước hoặc tạp chất, sẽ giúp hệ thống phun hoạt động ổn định, giảm nguy cơ tắc nghẽn và tối ưu hiệu suất đốt. Doanh nghiệp nên chọn nhà cung cấp có quy trình lọc – xử lý – kiểm định chất lượng minh bạch.

Tuân thủ tiêu chuẩn Việt Nam và quốc tế

Dầu Diesel đạt chuẩn phải tuân thủ các tiêu chí như TCVN 5689:2013, EN 590 hoặc ASTM. Các tiêu chuẩn này quy định rõ về trị số cetane, độ nhớt, hàm lượng lưu huỳnh và mức độ tạp chất. Việc chọn nhiên liệu có chứng nhận rõ ràng giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro vận hành.

Hồ sơ chứng nhận kiểm định rõ ràng

Doanh nghiệp cần ưu tiên các đơn vị cung cấp có hồ sơ chứng nhận đầy đủ, nguồn gốc rõ ràng và quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt. Điều này đảm bảo dầu Diesel luôn ổn định, không thay đổi chất lượng giữa các lần nhập hàng và đáp ứng đúng nhu cầu vận hành thực tế.

Quản lý hệ thống lưu trữ nghiêm ngặt

Bồn chứa dầu Diesel phải sạch, kín, chống ăn mòn và có biện pháp ngăn ngừa nhiễm nước. Việc kiểm tra định kỳ, xả đáy bồn và vệ sinh đúng kỹ thuật là yếu tố quan trọng giúp duy trì chất lượng nhiên liệu. Ngay cả khi nhiên liệu đạt chuẩn, việc lưu trữ sai cách vẫn có thể khiến dầu Diesel bị biến chất nhanh chóng.

Xem thêm: Hướng dẫn cách lựa chọn loại dầu Diesel cho xe phù hợp

Kết luận

Việc sử dụng dầu Diesel kém chất lượng có thể gây ra những hậu quả vượt xa chi phí tiết kiệm ban đầu. Từ giảm hiệu suất, tăng tiêu hao cho đến hư hỏng nghiêm trọng và rủi ro an toàn, doanh nghiệp cần đặc biệt chú trọng đến việc kiểm soát chất lượng nhiên liệu ngay từ khâu lựa chọn. Hãy chọn nguồn nhiên liệu đạt chuẩn, theo dõi bảo dưỡng định kỳ, vệ sinh hệ thống nhiên liệu và chú ý các dấu hiệu bất thường sau mỗi lần đổ dầu để giữ cho động cơ luôn hoạt động ổn định, tiết kiệm và an toàn.

DSP VINA là đơn vị phân phối các loại dầu bảo quản chuyên dụng đến từ thương hiệu hàng đầu Hàn Quốc – Buhmwoo. Hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để nhận tư vấn miễn phí và hưởng ưu đãi báo giá theo số lượng.