Dầu nhớt đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ và vận hành động cơ diesel hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách chọn và sử dụng dầu nhớt đúng cách. Bài viết dưới đây, DSP VINA sẽ giúp bạn hiểu rõ những lưu ý cần thiết khi sử dụng dầu cho động cơ diesel để tránh hỏng hóc, tiết kiệm nhiên liệu và tăng tuổi thọ máy.
Vì sao dầu động cơ diesel khác biệt?
Dầu nhớt cho động cơ diesel có nguyên lý hoạt động và điều kiện vận hành hoàn toàn khác biệt với động cơ xăng, dẫn đến yêu cầu kỹ thuật về dầu nhớt cũng khác biệt. Với áp suất buồng đốt cao hơn, khả năng sinh nhiệt lớn hơn và lượng muội than sinh ra nhiều hơn. Dầu nhớt cho động cơ diesel luôn có khả năng làm sạch vượt trội, ổn định nhiệt và hóa chất cao hơn. Ngoài ra, dầu diesel thường hoạt động trong điều kiện tải nặng, thời gian vận hành dài liên tục, do đó tính năng chống oxy hóa, phân tán muội, bền nhiệt của dầu nhớt diesel rất quan trọng.
Khác biệt giữa dầu nhớt cho động cơ diesel và động cơ xăng
Dầu nhớt cho động cơ diesel và xăng có thể giống nhau về hình thức bên ngoài nhưng bản chất lại khác, cụ thể:
Tiêu chí | Dầu cho động cơ diesel | Dầu động cơ xăng |
Tiêu chuẩn | API C (CI-4, CJ-4….) | API S (SN,SP…) |
Mục đích | Chống muội than, bảo vệ dưới tải nặng | Làm sạch động cơ, chống mài mòn |
TBN (nồng độ kiềm) | Cao (kiềm hoá muội lưu huỳnh) | Thấp hơn |
Phụ gia SAPS | Cần tối ưu nếu xe có DPF (bộ lọc khí thải) | Ít ảnh hưởng vì không có DPF (bộ lọc khí thải) |
Xem thêm: Dầu động cơ diesel là gì? Điểm khác biệt với dầu động cơ xăng
Cấp độ nhớt và tiêu chuẩn cần lưu ý khi sử dụng dầu nhớt cho động cơ diesel
Cấp độ nhớt ảnh hưởng đến khả năng bôi trơn và bảo vệ máy trong điều kiện nhiệt độ khác nhau. Tiêu chuẩn quốc tế như SAE và API là căn cứ để chọn đúng loại dầu phù hợp động cơ.
Chỉ số SAE (10W-30, 15W-40…)
Bao gồm 2 phần: chỉ số trước chữ “W” biểu thị khả năng vận hành ở nhiệt độ lạnh và chỉ số sau thể hiện độ đặc khi nhiệt độ vận hành ổn định.
Ví dụ: Dầu 15W-40 là lựa chọn phổ biến cho xe tải, xe thương mại hoạt động ở điều kiện thường. Trong khi đó, 10W-30 được ưu tiên ở vùng có nhiệt độ thấp giúp máy nhanh, tiết kiệm nhiên liệu.
Tiêu chuẩn API (CI-4, CJ-4, CK-4)
- CI-4: dành cho xe không có bộ lọc khí thải, yêu cầu mức bảo vệ cơ bản.
- CJ-4: tương thích cả xe có và không có DPF, bổ sung khả năng chống ăn mòn và kéo dài chu kỳ thay dầu.
- CK-4: tiêu chuẩn mới nhất, tối ưu hiệu suất động cơ, bảo vệ DPF, tăng tuổi thọ máy và giảm tiêu hao dầu.
Hướng dẫn cách chọn dầu nhớt cho động cơ diesel phù hợp
- Dựa theo điều kiện của hãng: Luôn ưu tiên loại dầu nhớt được đề xuất trong sách hướng dẫn sử dụng của xe. Ví dụ: Xe bán tải Ford Ranger đời 2022 thường khuyến nghị dùng dầu 5W-30, đạt chuẩn API CK-4.
- Kiểm tra tiêu chuẩn API và độ nhớt SAE: API càng mới (CK-4, FA-4…) thì càng bảo vệ tốt cho động cơ hiện đại. Độ nhớt SAE giúp đảm bảo độ bền và hiệu suất.
- Tính năng hỗ trợ DPF (bộ lọc hạt diesel): Nếu xe bạn có DPF, hãy chọn dầu “Low SAPS” để tránh tắc nghẽn.
- Dựa trên tải trọng và tần suất vận hành: Xe chở nặng hoặc hoạt động liên tục nên dùng dầu có độ bền oxy hóa cao, ví dụ như dầu tổng hợp 15W-40.
- Chọn theo điều kiện khí hậu: Khí hậu ảnh hưởng đến độ nhớt cần thiết cho động cơ. Vùng lạnh nên dùng dầu có chỉ số W để đảm bảo bôi trơn nhanh khi khởi động. Ở vùng nóng, dầu đặc hơn sẽ giúp duy trì mang dầu bền hơn dưới nhiệt độ cao.
Những lỗi thường gặp khi sử dụng dầu nhớt cho động cơ diesel
Sử dụng dầu nhớt cho động cơ diesel không đúng loại
Dầu nhớt cho động cơ diesel ở mỗi thiết bị khác nhau về mức phù hợp các chỉ số centan, lưu huỳnh…… Việc sử dụng sai loại dầu nhớt sẽ làm giảm hiệu suất động cơ, tăng khí thải gây mài mòn và hư hại hệ thống phun nhiên liệu.
Nhiễm nước, dầu đặc/loãng
Dầu nhớt bị nhiễm nước sẽ chuyển sang màu đục, có thể nổi bọt, gây mất tác dụng bôi trơn. Dầu quá đặc khi gặp lạnh sẽ khó luân chuyển. Dầu loãng khi quá nóng sẽ mất khả năng bảo vệ. Vì vậy, bạn cần kiểm tra tình trạng dầu định kỳ bằng que thăm dầu và thay ngay khi phát hiện dấu hiệu bất tường.
Không sử dụng phụ gia khi cần thiết
Một số dầu nhớt cho động cơ diesel hiện đại yêu cầu các chất phụ gia như: chất bôi trơn, chống ăn mòn, làm sạch kim phun..Khi thiếu chất phụ gia sẽ gây mòn bơm cao áp, béc phun, giảm tuổi thọ động cơ.
Kéo dài thời gian thay dầu
Một số người dùng vô tình mắc phải sai lầm nghiêm trọng như dùng dầu xăng cho máy dầu, kéo dài thời gian thay dầu quá lâu hoặc đổ thừa lượng dầu. Các lỗi này dễ dẫn đến hiện tượng mài mòn sớm, tắc lọc dầu, quá nhiệt động cơ hoặc giảm áp suất nhớt.
Quy trình thay dầu nhớt đúng cách
Quy trình thay dầu nhớt chuẩn bao gồm các bước:
- Bước 1: Khởi động máy vài phút để dầu cũ loãng ra.
- Bước 2: Tháo ốc xả dưới đáy máy, chờ hết dầu cũ chảy ra hoàn toàn.
- Bước 3: Thay lọc dầu mới nếu cần, đổ lượng dầu mới vừa đủ.
- Bước 4: Khởi động lại kiểm tra mức dầu bằng que thăm.
Kết luận
Dầu nhớt là yếu tố sống còn với động cơ diesel. Chọn sai dầu có thể làm giảm tuổi thọ máy và gây tốn nhiên liệu. Hãy là người sử dụng thông minh: chọn đúng chuẩn, đúng cấp độ, đúng chu kỳ thay và bảo dưỡng định kỳ. Nhờ vậy, xe sẽ luôn vận hành ổn định và bền bỉ trên mọi cung đường.
Follow DSP VINA để biết thêm những thông tin về dầu nhớt nhé!